De helaasheid der dingen: de ruimte analyseren
Ik koos ervoor om de bouwsteen ‘ruimte’ te
analyseren, omdat er in het boek veel details worden gegeven met betrekking tot
de ruimte. Het speelt een belangrijke rol in het verhaal. Ook de ruimtes die
niet meteen waar te nemen zijn, zoals de symbolische ruimte, zijn gemakkelijk te
achterhalen. Deze bepalen de sfeer van het verhaal, dat hier zeker een
belangrijk aspect vormt.
Eerst en vooral zal ik het hebben over de
geografische ruimte. Het leven van Dimitri en zijn familie speelt zich af in
Reetveerdegem, een fictief dorp. Het is wel duidelijk dat dit niet de meest
neutrale naam is, maar dat het een wat negatieve bijklank heeft... Wanneer we
specifieker kijken naar waar de scènes zich afspelen dan merken we op dat de
Verhulsten vooral aan de bar in de café’s in Reetveerdegem vertoeven, zoals bv.
de Liars Pub, Café T’ Hoekske,… Werken doet de familie Verhulst niet, dus ze
slenteren hele dagen van Café naar huis, om vervolgens weer een ander café op
te zoeken.
Wanneer Dimitri vertelt over zijn leven als
volwassene, blijkt hij ergens anders te zijn gaan wonen. We weten niet juist
waar, maar in ieder geval in beter omstandigheden als in zijn jeugd. Hij gaat echter
wel nog regelmatig terug naar Reetveerdegem om zijn familie of zijn grootmoeder
die dement geworden is, op te zoeken.
Vervolgens zijn er verschillende gegevens in
het boek die aanduiden in welke sociale ruimte het leven van de familie zich
afspeelt. De Verhulsten hebben het namelijk niet zo breed en daar zijn ze
duidelijk trots op. Zo maken ze steeds goede sier met het geld van hun moeder
in de plaatselijke café’ s. Al dit geld maakt de café’s in Reetveerdegem elke
dag opnieuw een beetje rijker. Daarnaast wonen ze met een groot aantal samen in
een vervallen huis en uit het boek kan je ook afleiden dat ze niet in de meest
hygiënische omstandigheden leven. Zo doen ze niet elke dag propere kleren aan of
zelfs maar een propere onderbroek, het aantal keer dat ze per maand een douche
nemen is op één hand te tellen en het voedsel dat ze eten is meestal al over
datum of is nog blijven staan van de vorige dag. De vader van Franky, de
buurjongen van Dimitri, verbiedt Franky dan ook om te gaan met Dimitri en zijn
familie. Hij zegt dat het mensen zijn die niet tot hun stand behoren en dat ze
niets zullen bereiken in het leven. We kunnen uiteindelijk concluderen dat de
Verhulsten in een armer milieu leven en andere prioriteiten (drinken,
seksualiteit) hebben dan de rijkere bevolking.
Meer naar het einde van het boek toe komt de
symbolische betekenis van de ruimte naar boven. Wanneer Dimitri bijvoorbeeld op
een dag een bezoekje brengt aan Reetveerdegem met zijn zoon Joeri, roept de
omgeving heel wat vragen en emoties bij Dimitri op. Hij heeft het gevoel dat
hij niet thuishoort in het milieu van enkel maar alcohol drinken en streken uithalen.
Hij beseft dat hij zijn hele jeugd bezig is geweest met overleven tussen zijn
nonkels. Wanneer hij die dag met Joeri nog eens langs het café gaat waar zijn
nonkels op dat moment vertoeven, spotten ze allemaal met hem, omdat een biertje
hem al te veel is. Dimitri wil het liefst zo snel mogelijk weg van deze plaats,
omdat hij het als een negatieve, droevige ervaring beleeft.
Doordat er in het verhaal zo veel details
worden gegeven over wat er zich rondom de familie afspeelt, wordt er ook een
bepaalde sfeer gecreëerd in het boek. Ik werd persoonlijk vrolijk door in het
boek te lezen. Bij de Verhulsten hangt er namelijk steeds een gezellige sfeer
in de lucht en overal waar zij arriveren, is er wel ambiance aanwezig. De
familie zag overal he goede van in, en niets of niemand zou daar iets aan
veranderen. Als ze bijvoorbeeld een café binnenkomen doen ze regelmatig een
‘Tournée générale’ en wanneer er al een paar van deze gevolgd zijn, beginnen ze
hun zelf verzonnen liederen te zingen. Als lezer kan je ze op het einde van het
boek zelfs volledig meezingen. ‘Het wonder is geschied’ zal ik zeker niet
vergeten! We kunnen de sfeerscheppende ruimte dus omvatten als een typisch,
belgisch boerendorpje, waar ondanks het weinige dat ze hadden, toch een
gelukkige familie leefde! Er is er maar één (Dimitri) die ‘het juiste pad’
heeft gevonden, maar toch zijn ze stuk voor stuk echte levensgenieters!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten